Η αρτηριακή υπέρταση ορίζεται ώς η αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε επίπεδα μαγαλύτερα από τα φυσιολογικά. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα φυσιολογικά όρια της αρτηριακής πίεσης κυμαίνονται σε τιμές μικρότερες απο 130mmHg για τη συστολική πίεση (ή «μεγάλη», όπως έχει επικρατείσει να λέγεται) και λιγότερο απο 85mmHg για τη διαστολική (πίεση της καρδίας ή «μικρή» πίεση). Επίσης υπάρχει η υψηλή φυσιολογική συστολική πίεση που κυμαίνεται σε τιμές μεταξύ 130-139mmHg και η υψηλή φυσιολογική διαστολική πίεση που κυμαίνεται μεταξύ 85-89mmHg . Τα άτομα που εμφανίζουν τιμές μεγαλύτερες απο τις προαναφερόμενες πάσχουν απο υπέρταση.
Η διατροφή μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της υπέρτασης.
Διατροφικές παρεμβάσης για την αντιμετώπιση της υπέρτασης:
Έλεγχος σωματικού βάρου
Η επίτευξη υγιούς σωματικού βάρους αποτελεί βασικό μέτρο για την αντιμετώπιση της υπέρτασης καθώς υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ υψηλού σωματικού βάρους και υψηλής αρτηριακής πίεσης.Υπολογίζεται ότι περίπου το 60% των υπερτασικών ατόμων είναι και υπέρβαρα ενώ μια απώλεια βάρους της τάξης των 5 κιλών σε 6 μήνες μπορεί να επιφέρει μείωση της συστολικής πίεσης κατά 3.7 mmHg ενώ κατά 2.7 mmHg μείωση της διαστολικής πίεσης.
Περιορισμός του αλατιού
Οι γενικές συστάσεις περιορίζουν την κατανάλωση αλατιού σε 6 γρ. ημερησίως ή αλλιώς σε 2.300mg νατρίου ημερησίως. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε 1 κουταλάκι του γλυκού κοφτό αλάτι. Αυτό πρακτικά σημαίνει να εξαφανίσουμε το αλάτι από το τραπέζι μας και να περιορίσουμε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών όπως συμπυκνωμένους χυμούς ντομάτας, έτοιμες σάλτσες, κονσέρβες, αλατισμένα τυριά, ξηρούς καρπούς, κονσέρβες και έτοιμα φαγητά(fast food). O πίνακας που ακολουθεί δείχνει τηn περιεκτικότητα σε νάτριο(αλάτι) σε ορισμένες βασικές τροφές.
| ΠΙΝΑΚΑΣ Ι | |
| ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΚΩΝ ΤΡΟΦΩΝ ΣΕ ΝΑΤΡΙΟ ΚΑΙ ΚΑΛΙΟ | |
| ΤΡΟΦΙΜΟ (100 g) | NΑΤΡΙΟ mg |
| Γάλα φρέσκο πλήρες | 50 |
| Γάλα σκόνη αποβουτυρωμένο | 550 |
| Γιαούρτι στραγγισμένο | 71 |
| Βούτυρο αλατισμένο | 870 |
| Φυστικοβούτυρο | 350 |
| Μαργαρίνη αλατισμένη | 800 |
| Ψωμί άσπρο φρυγανισμένο | 640 |
| Πιτυρούχα σκευάσματα | 1670 |
| Corn Flakes | 1160 |
| Κρέας κονσέρβα (λάντσεον μητ) | 1050 |
| Κρέας κονσέρβα (κορν μπηφ) | 950 |
| Σαλάμι | 1850 |
| Λουκάνικα | 1100 |
| Τυρί επαλειφόμενο | 1170 |
| Τυρί Camembert | 1410 |
| Τυρί φέτα | 1260 |
| Τυρί Danish Blue | 1420 |
| Ξηροί καρποί ανάλατοι | 4 |
| Ξηροί καρποί αλατισμένοι | 440 |
| Κύβοι βοδινού | 10300 |
| Αχλάδι | 2 |
| Μήλο | 2 |
| Καρπούζι | 4 |
| Πορτοκάλι | 3 |
| Σύκο | 2 |
| Δαμάσκηνο | 2 |
| Λεμόνι (χυμός) | 2 |
| Μπανάνα | 1 |
| Πατάτες βραστές | 3 |
| Σκόνη Κακάο | 950 |
| Λάχανο ωμό | 9 |
| Μαρούλι ωμό | 9 |
| Σπανάκι βραστό | 120 |
| Ντομάτα ωμή | 3 |
| Κρεμμύδι | 10 |
| Σκόρδο | 18 |
| Πιπεριές πράσινες ωμές | 2 |
| Μπάμιες | 7 |
| Φασόλια | 28 |
| Πράσο βρασμένο | 6 |
Αύξηση της πρόληψης Καλίου
Η ημερήσια σύσταση για το Κάλιο είναι περίπου 3100mg για τους ενήλικες. Κύριες πηγές καλίου είναι τα φρούτα και τα λαχανικά .Και εδώ έρχεται να καταρρεύσει ένας απο τους μεγαλύτερους μύθους της διατροφής. Το πορτοκάλι –όπως αρκετά φρούτα- αποτελεί άριστη πηγή καλίου και επομένως είναι ευεργετικό στην καταπολέμηση και την πρόληψη της υπέρτασης. Η μόνη περίπτωση που το κάλιο (και συνεπώς το πορτοκάλι) πρέπει να περιοριστεί είναι όταν η υπέρταση συνυπάρχει με πρόβλημα νεφρικής αναπάρκειας.
8-10 ποτήρια νερό ημερησίως
Λόγω της άμμεσης σχέσης μεταξύ νεφρικής λειτουργίας και αρτηριακής πίεσης το νερό είναι απαραίτητο όπλο στη καταπολέμηση της υπέρτασης, καθώς βοηθάει στο καθαρισμό και τη καλή λειτουργία των νεφρών.
Περιορισμός του αλκοόλ
Μεγάλες ποσότητες αλκοόλ σχετίζονται με κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης , ενώ για άτομα που ήδη έχουν υπέρταση το αλκοόλ εμποδίζει τη δράση των αντιυπερτασιακών φαρμάκων. Κατανάλωση μικρότερη ή ίση με 1ποτ/ ημερησίως για τις γυναίκες ή 2ποτ./ημερησίως για τους άντρες έχει ευεργετική δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα και στη μείωση της υπέρτασης. Παρόλα αυτά, επουδενί δε συστήνεται όσο άτομα δε κατανάλωναν αλκοόλ να ξεκινήσουν τη κατανάλωση του.
Επαρκής κατανάλωση Ω3 λιπαρών οξέων
Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση λιπαρών ψαριών 2 φορές την εβδομάδα μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων
Η πρόσληψη περίπου 1000mg ασβεστίου ημερησίως μειώνει κατα 1,44mmHg τη συστολική πίεση. Αυτό ισοδυναμεί με την κατανάλωση 2-3 μερίδων γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά.
Από όλα τα παραπάνω μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι η διατροφή μπορεί να αποτελέσει απο μόνη της ένα ισχυρό όπλο στην αντιμετώπιση και την πρόληψη της υπέρτασης (χωρίς βέβαια να αντικαθιστά τη φαρμακευτική αγωγή όπου αυτή κρίνεται απαραίτητη).
Δέσποινα Ζαφειροπούλου 