Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι μια χρόνια μεταβολική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2006 οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη παγκοσμίως ξεπερνούσαν τα 170 εκατομμύρια, αριθμός που αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030 καθώς η συχνότητα της νόσου αυξάνει ραγδαία. Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα το 5.9% του γενικού πληθυσμού πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη και αν στο ποσοστό αυτό προσθέσουμε και το περίπου 4% που δεν έχει διαγνωστεί μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος.
Υπάρχουν 3 τύποι κύριοι τύποι σακχαρώδη διαβήτη:
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
- Σακχαρώδης διαβήτης της κύησης
Η Διατροφική Αντιμετώπιση του ΣΔ έχει να κάνει κυρίως με την αντιμετώπιση των συνεπειών που επιφέρει η νόσος:
1.Έλεγχος του σωματικού βάρους
Ο σπουδαιότερος προδιαθεσικός παράγοντας για την ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 είναι η παχυσαρκία. Η παχυσαρκία προδιαθέτει στην ανάπτυξη ινσουλινοαντοχής πιθανόν λόγω της παραγωγής από το λιπώδη ιστό ουσιών που ελαττώνουν την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη. Για το λόγο αυτό η μείωση του σωματικού λίπους και μόνη της μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του επιπέδου του σακχάρου στο αίμα.
2.Μείωση των λιπαρών
Η μειωμένη και ποιοτικότερη πρόσληψη λιπαρών αποτελεί βασικό άξονα της διατροφής για το ΣΔ. Πιο συγκεκριμένα τα λιπαρά πρέπει να προσφέρουν το 25-30 % τις συνολικής ενέργειας από το οποίο:
- Το 10% να προέρχεται κορεσμένα λιπαρά (κρέας γαλακτοκομικά προιόντα- βούτυρο
- Μέχρι 10% και τα πολυακόρεστα(φυτικά λάδια -σπορέλαια
- Και 10-15% τα μονοακόρεστα με κύριο εκπρόσωπο το ελαιόλαδο
3.Υδατάνθρακες
Το 50-55 % της συνολικής ενέργειας πρέπει να προέρχεται απο σύνθετους υδατάνθρακες. Τα λαχανικά, τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα ωμά φρούτα πρέπει να αποτελούν τις κύριες πηγές των υδατανθράκων.
Τα περισσότερα από αυτά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες οι οποίες βοηθούν την ομαλότερη απελευθέρωση της γλυκόζης στο αίμα και την επίτευξη ευγλυκαιμίας. Είναι βασικό επίσης οι υδατάνθρακες που θα καταναλωθούν να μοιραστούν μέσα στην ημέρα σε πολλά και μικρά γεύματα (τουλάχιστον 5) και όχι σε 3 και ογκώδη.
4.Πρωτεΐνες
Οι πρωτείνες πρέπει να παρέχουν το 15-20% τις συνολικής ενέργεις .Αυτό ισοδυναμεί με 0,8-1γρ /kgr ιδανικού σωματικού βάρους . Ιδιαιτερή προσοχή χρειάζεται στην επιλογή των πρωτεινών καθώς τα περισσότερα τρόφιμα που περιέχουν πολλές πρωτεΐνες (κρέας, γαλακτοκομικά κ.λ.π.), έχουν επίσης μεγάλη περιεκτικότητα σε λίπος και μάλιστα κορεσμένο
5.Ξηροί καρποί
Αποτελούν πηγή πρωτεϊνών και ω3 λιπαρών οξέων ενω παράλληλα έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ‘Metabolism’, η κατανάλωση 30γρ περίπου αμυγδάλων αμέσως πριν από γεύμα υψηλής περιεκτικότητας σε άμυλο οδήγησε σε 30% μείωση των μεταγευματικών επιπέδων γλυκόζης, σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.
6.Αλκοόλ
Το αλκοόλ προκαλεί υπογλυκαιμία, για αυτό πάντα θα πρέπει να καταναλώνεται μαζί με κάποιο σνακ ή γεύμα που να περιέχει υδατάνθρακες. Ο κανόνας που ισχύει για τη λήψη οινοπνεύματος, από άτομα με ΣΔ, αφορά την κατανάλωση της με μέτρο, όχι όμως από υπέρβαρα ή υπερτασικά άτομα, άτομα με ιστορικό νευροπάθειας, ηπατοπάθειας .
Συγκεκριμένα, οι ισχύουσες συστάσεις δίνουν μέχρι 1 μονάδα αλκοόλης για τις γυναίκες και μέχρι 2 για τους άντρες ημερησίως. Οταν αναφερόμαστε σε μια μονάδα αλκοόλης (unit) αυτή είναι ίση με ½ ποτήρι κρασί ή 1 κουτάκι (330 ml) μπύρα ή 1 σφηνάκι (30ml) σκληρό αλκοόλ (βότκα, ουίσκι, τζιν κ.α.)
7.Διαβητικά τρόφιμα Προσοχή στη χρήση τους .Ναι μέν υπάρχει η απουσία ζάχαρης μπορεί όμως να παρουσιάζουν στοιχεία που να μην τα καθιστούν υγιεινά για ένα διαβητικό άτομο. Τα τρόφιμα αυτά έχουν πολλές φορές υψηλή περικτικότητα σε λιπαρά και η υπερκατανάλωση τους οδηγεί σε αυξημένη πρόσληψη θερμίδων και σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Δέσποινα Ζαφειροπούλου 